İŞ ADAMLARINA TAVSİYELER | |
Mustafa PAMUKOĞLU | |
Atatürk'ün Tarım Politikası Işığında Tarımı Yeniden Canlandırmak | |
Mustafa KAYMAKÇI |
Ekonominin bir aylık performansı |
Corona virüsü salgını bütün dünyada ekonomiyi olumsuz etkiliyor. Türk ekonomisinde de durum benzer. Türkiye’de de ilk corona virüsü vakasının resmi olarak açıklandığı 11 Mart’tan bu yana geçen 1 ayda, ekonomik faaliyet ciddi düzeyde yavaşlarken, önemli ekonomik göstergelerde sert hareketler gözlendi. İşte son bir ayda, Türkiye ekonomisindeki önemli göstergelerden bazılarında yaşanan değişimler… 1- DOLAR 6,80’E YÜKSELDİ 10 Mart’ta 6,15 seviyesinde olan dolar/TL kuru, bugün itibarıyla 6,70 seviyelerinde hareket ediyor. Geçen hafta 6,80’e kadar yükselen kur, Ankara’nın artan döviz ihtiyacını karşılamak üzere ABD başta olmak üzere yurt dışından TL karşılığı döviz takası (swap) yapma girişimlerinde bulunduğu yönündeki haberlerle birlikte kısmen geriledi. 2- BORSADA ÖNCE HIZLI DÜŞÜŞ, SONRA TOPARLANMA Salgın, tüm dünyada olduğu gibi Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksinde de sert dalgalanmalara neden oluyor. 10 Mart’ta 101 bin seviyelerinde olan BIST 100 endeksi, 23 Mart’ta 84 bin seviyelerine kadar geriledikten sonra dün 96 bin puan üzerinde kapandı. 3- MERKEZ’İN REZERVİ BİR AYDA 18,3 MİLYAR DOLAR AZALDI Dolar/TL kurundaki yükselişe paralel olarak, kamu bankaları kurdaki yükselişi sınırlamak için döviz satışı yaptı. Bu süreçte ise Merkez Bankası’nın (TCMB) rezervlerinde düşüş kaydedildi. 4- ALTIN FİYATLARINDA ARTIŞ Kriz dönemlerinde yatırımcılar açısından “güvenli liman” olarak görülen altın, son bir ayda sert dalgalanmalar yaşasa da yine yatırımcısına kazandırdı. 5- KARTLA HARCAMALARDA BÜYÜK DÜŞÜŞ Alınan karantina önlemleri kapsamında milyonlarca yurttaş evlere kapanırken, tüketim harcamalarında da sert düşüş görüldü. TCMB verilerine göre, 28 Şubat-6 Mart döneminde 20,6 milyar TL olan banka ve kredi kartıyla yapılan toplam harcama tutarı, 27 Mart-3 Nisan döneminde yüzde 31,6’lık düşüşle 14,1 milyar TL’ye geriledi. 6- KAYITLI İŞSİZ 223 BİN KİŞİ ARTTI Salgının etkili olduğu Mart ayında İşkur’a kayıtlı işsiz sayısı bir önceki aya göre 223 bin 323 kişi birden artarak 3 milyon 675 bine yükseldi. 7- MERKEZ’İN FAİZİ DÜŞERKEN, KREDİ FAİZLERİ YÜKSELDİ TCMB, politika faizini 17 Mart’ta 100 baz puan düşürerek yüzde 9,75 seviyesine çekti ancak bankaların kredi faizleri son bir ayda yükseldi. 8- İHRACAT YÜZDE 17,8 GERİLEDİ Ticaret Bakanlığı verilerine göre, Mart ayında ihracat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17,8 düşüşle 13 milyar 426 milyon dolara geriledi. Mart’ta ithalat yüzde 3,13 artarak 18 milyar 821 milyon dolara yükselirken, dış ticaret açığı yüzde 181,8 artışla 5,4 milyar dolara sıçradı. Petrol fiyatlarındaki düşüşle Türkiye’nin toplam enerji ithalatı Mart’ta yüzde 27 azalarak 2,7 milyar dolara geriledi. Salgın nedeniyle ihracatta en büyük kayıp yüzde 44 ile Irak’ta yaşandı. Otomotiv ihracatı da yüzde 31 azaldı. 9- HAZİNE’DEN BİR AYDA 40,4 MİLYAR TL’LİK AÇIK Şubat’ta 8,7 milyar TL olan Hazine'nin aylık nakit açığı, Mart’ta 40 milyar 445 milyon TL ile rekor kırdı. Bundan önceki en yüksek aylık nakit açığı, 36,8 milyar TL ile Aralık 2019'da verilmişti. Şubat'ta 87,3 milyar TL olan Hazine'nin toplam geliri, Mart'ta 53,9 milyar TL ile son iki yılın en düşük seviyesine geriledi. 10- BENZİN FİYATLARI DÜŞTÜ Salgın döneminde petrol fiyatlarında büyük düşüş oldu. 1 Ocak’ta 66 dolar, 10 Mart’ta 37 dolar olan Brent tipi ham petrolün varil fiyatı, bir ara 22 dolara kadar geriledikten sonra petrol üreticisi ülkelerin arz kesintisi konusunda anlaşmalarıyla yükselse de bugün itibarıyla 31 dolar seviyesinde bulunuyor. |