“Ülkemiz İçin E-faturaya Geçiş Artık Zorunluluktur”

USİAD Bildiren

Gelir İdaresi Başkanlığı Gelir İdaresi Daire Başkanı Uğur Doğan: “Ülkemiz İçin E-faturaya Geçiş Artık Zorunluluktur”

Gelir İdaresi Başkanlığı Gelir İdaresi Daire Başkanı Uğur Doğan ile 1 Eylül’den itibaren yürürlüğe girecek olan e-fatura ve e-defter konusunda merak edilenleri konuştuk.

Doğan, e-faturanın geçişin ülkemiz için gerekliliğin ötesinde bir zorunluluk olduğunu belirterek şöyle devam etti: “Ticarette birçok uluslararası firma bugün tedarikçilerine ticaret yapabilmelerinin ön koşullarından birisi olarak e-fatura kullanılmasını şart koşmaktadır”.

 

Uğur Doğan ile gerçekleştirdiğimiz söyleşiyi ilginize sunuyoruz.

E-Fatura uygulamasına geçmenin Türkiye ekonomisi ve şirketler için önemi nedir?

E-Fatura uygulamasına geçişin şirketlere ve Türkiye’ye sağlayacağı avantajların başında kâğıt faturadan kurtularak baskı, yazdırma, posta ve arşiv maliyetlerinin çok büyük ölçüde ortadan kaldırılması yer almaktadır.

Günümüzde siparişten ödeme ve tahsilâta kadar ticari hayatın birçok safhası elektronik ortamda gerçekleştirilmektedir. Her şeyin elektronik ortamda gerçekleştiği bir ticaret hayatında, bu hayatın en önemli ve vazgeçilmez belgelerinin başında gelen faturanın ülkemizde hala kâğıt ortamında düzenleniyor olması, dünya gerçekleri ile pek bağdaşmamaktadır. Zira bugün başta Avrupa Birliği’ne dâhil ülkeler olmak üzere hemen hemen bütün ülkelerde e-fatura yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Nitekim e-fatura ile ilgili 2013 Nisan ayında yayımlanan bir rapora göre (Billentis 2013), 2013 yılında piyasalardaki toplam e-fatura hacmi AB’de bir önceki yıla göre % 30 civarında artarak ortalamada % 33 seviyesine ulaşacaktır. Dünya genelinde ise e-faturadaki artış oranının % 20’ler civarında olarak toplam fatura hacmi içerisinde % 5’lere ulaşması bekleniyor. Ülkemizde ise e-fatura hacmi şu anda maalesef binde 5’ler seviyesinde bulunmaktadır.

Diğer taraftan uluslararası ticarette birçok uluslararası firma bugün tedarikçilerine ticaret yapabilmelerinin ön koşullarından birisi olarak e-fatura kullanılmasını şart koşmaktadır. Uluslararası ticaret hacmi gittikçe artan ve dünya ile daha fazla entegre olan ülkemiz açısından da bu çerçevede e-faturaya geçiş artık bir gerekliliğin ötesinde bir zorunluluk halini almıştır.

E-Faturanın özellikle kamu açısından bir diğer faydası da, kamunun yaptığı alımlarda önümüzdeki yıllarda e-fatura kullanımının zorunlu tutulacak olmasıdır. Bu durum kamunun modernizasyonu açısından önemli olduğu gibi şirketlere kamudan yapılacak ödeme süreçlerinin hızlanması açısından da son derece önemlidir.

E-FATURA HEM ALICI HEM SATICI İÇİN OLDUKÇA YÜKSEK TASARRUF SAĞLAMAKTADIR

Şirketler açısından sağlayacağı faydalar neler?

E-Faturanın şirketlere sağlayacağı avantajların başında kâğıt faturadan kurtularak baskı, yazdırma, posta ve arşiv maliyetlerinin çok büyük ölçüde ortadan kaldırılması olduğuna yukarıda değinmiştik. Esasında e-faturanın bu görünür avantajları asıl avantajlarının yanında çok küçüktür. Zira en başta e-fatura işletmelere yönetimsel ve denetimsel çok sayıda fayda da sağlayacaktır. İşletmelerdeki nakit yönetimi e-fatura ile artık daha da kolaylaşacaktır. Zira ödeme ve tahsilata dönük şirket bünyesinde otomatize edilmiş sistemler kurmak mümkün olacağından işletmelerin finansal iş ve işlem süreçlerine e-faturanın ciddi katkıları olacaktır. Zaten yurt dışında e-fatura uygulaması büyük ölçüde işletmelerin alacak ve borç yönetim sistemlerinin bir katalizatörü olarak ön plana çıkmakta ve e-faturaya geçiş bu yönü itibariyle teşvik edilmektedir.

Diğer taraftan e-fatura ile faturaların arşivlenmesi kolaylaşacak ve en önemlisi de, yıllar sonra herhangi bir kamu ve özel sektör kurumundan, örneğin bir vergi denetimi veya bir anlaşmazlık durumunda, fatura bilgisine anında ulaşmak mümkün hale gelecektir. Örneğin, “Google”dan bir kelime arar gibi, herhangi bir faturaya ait anahtar bir kelime sisteme girilmek suretiyle istenilen faturaya yıllar sonra anında ulaşılabilecektir.

E-Faturanın şirketlere diğer bir faydası işletmelerdeki tedarik zincirini kolaylaştırmasıdır. Diğer bir ifade ile e-fatura ile tedarik zincirlerindeki iş ve işlem süreçlerinin azaltılması, hızlandırılması ve gelecekte bu halkaya e-irsaliye gibi belgeler ile e-ödeme gibi süreçlerin de eklenmesi işletmeler arasında bir sinerji oluşturacaktır.

E-Faturanın dayandığı format ve standardart ile işletmeler faturanın oluşturulup gönderilmesinde, alınmasında, kontrollerin yapılmasında, muhasebe kaydına dönüştürülmesinde ve gerekli analizlerin yapılmasında  makineler arası (machine to machine) iletişim sağlar. Bu da faturalama süreçlerinde yaşanabilecek hataları minimize ederek verimlilik artışı sağlayacaktır.

Son olarak yukarıda bahsedilen rapora göre e-fatura hem alıcı hem de satıcı için oldukça yüksek bir tasarruf sağlamaktadır. e-Fatura düzenlemek satıcı için kağıt faturaya göre % 57, alıcı için ise % 62 daha fazla tasarruf sağlamaktadır. Üstelik işletmeler e-fatura için yapmış oldukları harcamaları 6 ay ile 1,5 yıl arasında amorti etmekte ve toplamda cirolarının % 2’si oranında bir tasarrufta bulunmaktadırlar.

Şirketler e-faturaya geçmede ne tür sorunlarla karşılaşabilir?

E-Fatura şirketler için yeni bir konsept. Ancak şirketlere bütünüyle yabancı bir konu da değil, zira bugün şirketlerin birçok iş ve işlem süreçleri zaten elektronik ortamda gerçekleştiriliyor. İşletmelerin yapmaları gereken şey bu süreçlere e-faturayı da dâhil etmektir.

Ancak şimdiye kadar yıllardır kâğıda dayalı işlem süreçlerinin oluşturduğu bir kültür ve algı var. Dolayısıyla bunun değiştirilmesi ve iş süreçlerinin buna adapte edilmesi zaman alabilir.

E-FATURA SADECE MUHASEBEYİ DEĞİL BİLGİ İŞLEMİ DE İLGİLENDİRİYOR

Bu sorunların üstesinden nasıl gelebilirler, tavsiyeleriniz nedir?

Bu sıkıntıların ortadan kaldırılması için özellikle şirkette her kademede çalışan ve fatura ile ilgili birim ve kişilerin e-faturanın fayda ve avantajları konusunda ikna edilmesi gerekiyor.

E-Fatura uygulamasının şirket süreçlerine adaptasyonu konusunda şirketlerin bilgi işlem ve mali işler birimlerinin yakın bir işbirliği içinde olmaları şart. Çünkü e-fatura, kağıt faturadan farklı olarak şirketlerin sadece muhasebe veya finans departmanlarını ilgilendirmiyor, aynı zamanda bilgi işlem birimlerini de ilgilendiriyor.

E-Fatura ile yöneticilerin şirkete hakimiyeti daha da artacak, zira faturaya dayalı her türlü işlem süreçlerine ve bunların sonuçlarına erişim artık anlık olarak gerçekleşmektedir.

İşletmelerin denetim süreçleri de e-fatura ile daha kolay yapılabilmektedir. Böylece hem iç denetim ve risk analizleri daha hızlı ve verimli yapılabilecek hem de bağımsız ve dış denetim (vergi incelemesi gibi) süreçleri hızlanarak işletmelere olan maliyetleri azalacaktır.

Bütün bunların ötesinde e-faturaya geçiş Maliye Bakanlığınca geçtiğimiz yıl yapılan düzenlemeler çerçevesinde belli ölçekteki firmalar için 2013 yılından itibaren artık bir zorunluluktur.

Dünyadan örneklere bakacak olursak e-faturaya geçiş şirketlere nasıl bir katma değer yarattı?

E-Faturanın yaygınlığı konusunda daha önce bazı rakamlar vermiştik. Dünya’da e-fatura uygulamasına ilk başlayan ülkeler AB’ne dâhil ülkelerdir ve bu ülkelerde e-fatura sistemleri 1970’li yıllarda oluşturulmuştur. e-Faturaya geçiş için o dönemlerde o ülkelerde herhangi bir devlet zorlaması olmaksızın, özellikle büyük şirketler sırf kendi karlarını maksimize etmek için e-faturayı teşvik etmişlerdir. Bugün belli ülkelerde sadece Avrupa’da değil, başta Latin -Amerika ülkeleri olmak üzere dünya genelinde bir çok ülkede e-faturaya geçiş için kamusal düzenlemelerin arttığını görüyoruz. Uluslararası ticaretin artmasına bağlı olarak e-faturalaşma hacmi de her geçen gün artıyor, zira düzenlenen faturaların işletmelerin bilgi işlem sistemlerine işlenmesi, şirketlere bir maliyet avantajı sağlamakta ve aynı zamanda faturaların evrensel bir geçerliliğe sahip olması, diğer bir ifade ile farklı ülkelerde düzenlenen faturaların birbiriyle konuşabilmesi (“birlikte işlerlik”) ancak e-fatura ile sağlanabilmektedir.

 

Söyleşi: Deniz Toprak

USİAD Bildiren Dergisi 64. Sayında yayınlanan söyleşi

Derginin 64. sayısını okumak için tıklayınız

www.usiad.net