Mutluluğu Arayın ve Özgürlüğünüzü Yüceltin

Mustafa PAMUKOĞLU

Bu sözler 1743-1826 arası yaşamış 1801-1809 arası Amerika Birleşik Devletleri başkanı olarak görev yapmış büyük deha olarak kabul edilen Thomas Jefferson’a ait.

Özgürlüğe o kadar düşkündü ki “zorbalara direnmek Tanrı’ya hizmet etmektir” kişisel sloganını benimsemişti.

AKIL ÖZGÜR OLMALIDIR

“Her şeye gücü yeten ulu Tanrı, aklı özgür yaratmış” derken “İnsan aklına yönelik her tür zorbalığın ezeli düşmanı olacağına Tanrı’nın huzurunda ant içtim” sözü ile özgürlüğü kutsallaştırıyordu.

Tanrı’nın adil olduğuna ve onun adaletinin sonsuza dek uyumayacağına inanırdı. Bu nedenle sahip ile köle arasındaki ilişkiyi, despotizim diye kabul etmezdi.

OKUMAK HER ŞEYDİR

Jefferson okumaya ve öğrenmeye o kadar âşıktı ki 10 bin kitaptan oluşan kitap koleksiyonunu en büyük varlığı sayardı.”Ben kitapsız yaşayamam” diyen Jefferson 1777’de Din Özgürlüğü Yasası Tasarısının gerekçesini şöyle koyar:”Bizler,Virginia Eyalet Meclisi olarak,bundan böyle hiç kimsenin dinsel herhangi bir ibadet,yer ya da kurumuna bağlılık veya destek göstermeye mecbur bırakılmayacağını,kimseye dinsel fikir ya da inançları yüzünden maddi ve manevi yaptırım,kısıtlama,saldırı ya da tacizde bulunulmayacağını veya başka türlü eziyet edilmeyeceğini,herkesin dinsel konulardaki fikirlerini açıkça ifade ermekte ve savunmakta özgür olacağını ve bu fikirlerin yurttaşlık sıfatlarını hiçbir surette azaltmayacağını, çoğaltmayacağını ya da etkilemeyeceğini kanunların teminatı altına alıyoruz”

Jefferson’un öncü girişimlerinden önce,kilise ve devlet iç içeydi ve yurttaşlar egemen din otoritesine itaat etmedikleri takdirde resmi ayrımcılığa maruz kalırlardı.Din kurumlarının toplum üstünde egemenliğini insan aklına yöneltilmiş en büyük zorbalık olarak görürdü.

DİN BİLDİĞİMİZ KURALLARDAN İBARET OLMAMALIDIR

Jefferson’un dini şu idi:

“Tanrı’ya tapın. Anne ve babana hürmet et ve değer ver. Komşunu kendini sevdiğin kadar, ülkeni kendini sevdiğinden çok sev. Adil ol. Dürüst ol. Tanrı’nın takdirine sitem etme. Hepsinden önemlisi, minnetar, cömert, yardımsever, insancıl, dürüst, mert, terbiyeli, cesur ve şefkatli olma meziyetlerini kullanmak için eline geçen her fırsatı kaçırma.”

Jefferson için yaşam kumaşı hatalardan dokunur: ve her kim en uzun ve bilgece yaşarsa, daha çok kumaş dokur.

JEFFERSON’UN BAŞARILARI

1-Tüm zamanların kaleme alınmış en ilham verici insan hakları beyanı olan “Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi”nin taslağını yazmıştır.

2-Virginia Anayasası’nın hazırlanmasına yardımcı oldu ve 1779’dan 1781’e kadar vali olarak çalıştı.

3-1801’de ABD başkanı oldu

4-James Madison’un yardımı ile 1786’da yürürlüğe giren ve bugün hâlâ yürürlükte olan Virginia Din Özgürlüğü Yasası’nı yazdı.

5-Köle ticaretinin genişlemesini engelledi.

6-1825’te Virginia Üniversitesi’ni kurdu.

7-Tarihin en büyük toprak anlaşması olan Louisiana Alımı’nda uzlaşmayı sağladı. ABD’nin büyüklüğünü ikiye katladı.

JEFFERSON BİZE İYİ HUYLU OLMAYI TAVSİYE EDİYOR

“Her şeyden önce ve her zaman kendinizi iyi huylu olmaya alıştırın; insana özgü tüm nitelikler arasında toplumun en hoş ve cazip bulduğu özellik budur”

Eğer mutluluğu arıyorsanız iyi huylu olmayı, özgürlükle ve herkese eşit fırsat tanımakla işe başlamamızı tavsiye eder.

BİZ DE JEFFERSON GİBİ DAVRANIRKEN NELER YAPMALIYIZ

Şunları ifade edeceğiz. İfade edemiyorsak kendimize ve topluma bu konuda söz vereceğiz.

1-Toplum içinde sahip olduğum özgürlüklerin farkındayım ve onlara değer veriyorum

2-Özgürlüklerin beraberinde getirdiği sorumlulukları anlıyor ve üstleniyorum.

3-Başkalarının hak ve özgürlüklerini kolluyor ve destekliyorum.

4-Entelektüel özgürlüğü kolluyor ve destekliyorum.

5-Eğitimi temel bir insan hakkı olarak görüyorum.

6-Din özgürlüğünü temel bir insan hakkı olarak görüyorum.

7-Olumsuz alışkanlıklarımdan vazgeçmeye çalışıyorum.

8-Arkadaşlarımın üstüne titriyorum.

9-Hayatın her gün tadını çıkarıyorum.

JEFFERSON’UN ON MADDELİK KİŞİSEL GELİŞİM PLANI

Thomas Jefferson yaşamında uyguladığı adımları bize de tavsiye ediyor.

1-Bugün yapabileceğiniz işi asla yarına bırakmayın.Sabah erken kalkın.(Kendisi  güne avantajlı başlamak için sabahları çok erken kalkardı)

2-Kendinizin yapabileceği işleri başkasına devretmeyin;kimseye yük olmayın.Çünkü kişisel özgürlük ruhu bu şekilde gelişir.

3-Paranızı asla kazanmadan harcamayın.(Bu öğüt kredi kartları,konut,taşıt gibi bireysel kredilerin esiri olmuş bizim gibi  topluluklar için daha büyük anlam ifade ediyor.Jefferson burada gelecekte kazanacağınız ama henüz kazanmadığınız paraları borçlanarak önden harcamayın diyor)

4-İstemediğiniz bir şeyi ucuz olduğu için asla almayın.Çünkü aldığınız şey sizin için değerli olmalı.

5-Kibirli olmayın.Kibir bize açlıktan,susuzluktan ve soğuktan daha çok zarar verir.(Bu tavsiye bugünün liderlerinin benlik ve çevresinin reklamları ile nasıl kibir abidesi haline geldiğini ve  bu kibrin ülke ve kendileri üzerinde nasıl da bir yıkım yarattığını gösterdiği günümüzde ne kadar da doğru.Diyeceksiniz kendisi bu kadar başarılara rağmen kibirli değil miydi?Jefferson hayatı boyunca kibirli olmamaya çaba harcamış ve bunu da ruhun özgürlüğü ile açıklamıştır)

6-Çok az yersek asla pişman olmayız.Doymadan sofradan kalkın.Bu size zindelik verecektir.

7-İsteyerek yaptığınız hiçbir şey külfetli değildir.

8-Hiç olmamış kötülükler,bize olmuş gibi acı vermesin. Kaygıyı,endişeyi aklınızdan çıkarın.

9-Her şeye elverişli tarafından yaklaşın.En az dirençle karşılaşacak yolu bulun.

10-Öfkelendiğiniz an,konuşmadan önce ona kadar sayın;eğer aşırı kızgınsanız yüze kadar sayın(Jefferson bir aydınlanma insanı olarak aklın sesini savunur ve sözcüklerin muazzam gücünün nelere kadir olduğunu bilirdi.Bu tavsiye şu anda ülkemizi yönetenlere özellikle Başbakan’a çok uygun düşüyor)

BEYİN JİMNASTİĞİ YAPIN

Jefferson stratejik ve taktik düşünme becerilerini geliştirmek ve yaşlandıkça bellek gücümüzü arttırmak için şunları öneriyor:

1-Satranç oynayın

2-Bulmaca çözün

3-Şiir ezberleyin

4-Fıkra ve atasözü ezberleyin

JEFFERSON’UN SAĞLIK VE MUTLULUK SIRLARI

Jefferson açık alanlardan ve parlayan güneşten “benim müthiş doktorum” derdi. Bedenin kendini iyileştirme gücü olduğuna inanırdı.

Ona göre sağlıklı olmanın anahtarı önlem almaktı. Sağlıklı yaşam programının olmazsa olmazları: spor, diyet, istirahat, arkadaşlıklar kurmak ve doğayla kaynaşmak idi.

UZUN YÜRÜYÜŞLER YAPIN

Yürümek, tarihin en önemli dâhilerinden biri olan Jefferson’un eksersiz yapma seçimi idi. Yürüyüşü çok savunurdu.

Her gün mutlaka uzun uzun yürürdü. Yürüyüşün bütün vücudu güçlendirdiğine ve zihni açtığına inanırdı.

Yürüyüp de sağlıklı olmayan ve uzun yaşamayan bir insana rastlamadığını hep dile getirirdi.

ARKADAŞLIKLARINIZI İLERLETİN

Defterinize, izini kaybetmiş olabileceğiniz arkadaşlarınızın bir listesini çıkarın. Bir zamanlar hissettiğiniz bağı yenileme olanağını yaratmak için onu bulmaya çalışın.” Bugün sosyal paylaşım ağları bu konuda oldukça faydalı.

Jefferson, arkadaşlığın “hayatın iyi gününde” olduğu kadar “kötü gününde” de ne denli önemli olduğunu vurgular.”Zor günler yaşayan sevdiklerinize el uzatın. Hastalıklarla, mali sorunları ile ailevi sorunları ile ilgilenin. Bu sorunların çözümünde yardımcı olun” diye tavsiyede bulunur.

Jefferson arkadaşlığı şaraba benzetir ve şöyle der:”Ben arkadaşlığı şaraba benzetirim… Yıllandıkça olgunlaşan, insana şifa veren bir içki.”

SAĞLIKLI BESLENME

Jefferson için sağlıklı bir diyet çok önemli idi. Damıtılmış içkilerin ve tütünün zararına inanırdı.

Şu yolu denememizi önerir:

Geçen bir hafta içinde ne yediğinizi, ne içtiğinizi listeleyin. Sonra aşağıdaki sorulara cevap vererek sağlıklı bir beslenme programı yapın.

  • Diyetim sağlıklı ve dengeli mi?
  • Yediklerimin yüzde kaçını işlenmiş veya dondurulmuş gıdalar yerine taze besinler oluşturuyor?
  • Sağlığımı için gerekli olsa idi, diyet listemden neyi çıkarırdım?
  • Sağlımız için gerekli olsa idi, diyet listeme neyi eklerdim?

UZUN TATİLLERE ÇIKIN

Uzun tatiller Jefferson’un vazgeçmediği bir yaşam tarzı idi. İki ay Virginia dağlarında tatil yapardı.

Tatil yapmadığını övünçle söyleyenlere bu öneri daha çok gerekli

DOĞANIN GÜZELLİĞİNİN TADINI ÇIKARTIN

Jefferson doğanın ve doğa güzelliğinin Tanrı’nın insana olan sevgisinin tezahürü olduğuna inanırdı.

Dağlar, kayalar, ırmaklar, ormanlar ve denizlerden her vesile ile yararlanmak gerektiğine inanırdı.

  • Çayınızı denize karşı yudumlayın
  • Bir ağacın altında kitabınızı okuyun
  • Denize gitmişseniz bol bol yüzün
  • Yaylalara çıkın
  • Yol seçecekseniz doğa güzellikleri ile bezenmiş yerlerden gitmeye çalışın.

Jefferson gibi tarihin en önemli dâhilerinden birinin şu tavsiyesi ile yazımızı noktalayalım; “Yaşam sanatı acıdan kaçma sanatıdır”

Mutluluğu ve özgürlüğü bulmanız ümidiyle…

 

Mustafa PAMUKOĞLU

USİAD Bildiren Dergisi 64. Sayında yayınlanan makale

Derginin 64. sayısını okumak için tıklayınız

www.usiad.net