Kimi yasal düzenlemeler vardır, kentlerde yaşamakta olan tüketicileri ilgilendirmez gibi gözükebilir. Bununla birlikte özellikle tarımla ilgili yasal düzenlemeler, kaliteli ve daha ucuza tarım ürünlerine ulaşma açısından en az çiftçiler kadar, kentlerdeki insanları da bağlar.
Bunlardan birisi de, “Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu”dur. Bu kanunun kimi maddelerinin iptaline ilişkin gerekçeli karar, geçtiğimiz günlerde 7 Kasım 2013 tarihli Resmi Gazete’de açıklandı. Bu gerekçe, Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda Ve Yem Kanunu’nun 10.maddesi ve 6.fıkrasına aitti.
Görülen köy, kılavuz istemiyor. İlgili kanun henüz tasarı durumunda iken getireceği sakıncaları, kimi kuruluşlar önceden belirtmişti.
Örneğin, 22 Nisan 2010 tarihli Çiftçiplat Basın Toplantısı’nda: Özetle, Çiftçiplat, Cumhuriyetimizin ilk yıllarında çıkartılan ve daha sonrada güncelleştirilen Hayvan Islahı Kanunu’nun yürürlükten kaldırılarak bu işlevleri “Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu” tasarısının bir maddesine indirgemek, Hayvan Islahı’nı dar alana sıkıştırmak ve bu anlamda önemsizleştirmek şeklinde algılanmaya açıktır.”şeklinde bir değerlendirme yapmıştı.
Bu bağlamda, ilgili kanunun kimi maddelerinin iptali üzerine Anayasa Mahkemesi’ne dava açılmıştı. Anayasa Mahkemesi’nin kararı 20 Mart 2013′te tarihinde sonuçlandı ve gerekçesi de 7 Kasım 2013 tarihli Resmi Gazete’de yayınlandı. Yüksek Mahkeme’nin aldığı kararla , Damızlık birliklerinin kurulmasını öngören 10.maddesinin 6. Fıkrası ve buna dayanılarak hazırlanan yönetmeliğin ilgili maddeleri iptal edilmiş bulunuyor.Buna göre Hayvan Islahı’nda sorumlu kılınan “Birlikler”in kapatılması gerekiyor.
Bilindiği üzere, ”Hayvan Islahı” terimi, tek ve çift tırnaklı, kanatlı, suda yaşayan ile arı ve ipek böceği gibi hayvanların ıslahı yanında evcil ve yabani hayvanların gen kaynaklarının korunması ve geliştirilmesini kapsar. Aynı zamanda terim, hayvansal üretimin ekonomik olmasını ve rekabet gücünün artırılmasını da içerir.
Hayvan Islahı’na yönelik olarak başlıca etkinlikler arasında sırasıyla; yapay ve doğal tohumlama ve embriyo aktarımı, genetik kopyalama ve diğer biyoteknolojik etkinlikler, soy kütüğü kayıtlarının tutulması, damızlık hayvanlar ile sperma, embriyo, yumurta, balık ve diğer suda yaşayan hayvanların larvalarının dışalımı ve dışsatımına ait hükümleri yanında damızlık yetiştiriciliği yapılan her türlü barınak ve laboratuar gibi hayvancılık işletmelerine ait birimlerin teknik, sağlık ve hijyen koşullarına uygunluk yönünden denetimi, tescil ve ruhsatlandırılması gibi konular sayılabilir.
Her biri başlı başına büyük çaplı olan bu etkinlikler, kamu ve hayvan yetiştiricilerinin ıslah amaçlı örgütlenmeleri, bir başka deyişle birlikleri ile özel sektör tarafından gerçekleştirilmeye çalışılır.
Bu bağlamda, Damızlık Sığır Yetiştiricileri, Koyun-Keçi Yetiştiricileri, Manda Yetiştiricileri, Arı Yetiştiricileri birlikleri gibi birliklerin rolü önemlidir, çünkü hayvan yetiştiricilerinin kitlesel örgütleridir.
Özetle, ortaya çıkan iptal durumu, bize “Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu Yeniden Nasıl Düzenlenmeli?”sorusuna doğru cevap aramak için bir fırsat veriyor. Doğru cevap,”Hayvan Islahı, Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’ndan ayrılarak 1926′dan bu yana olduğu gibi tek başına bir yasa kapsamında yeniden düzenlenmeli” doğrultusunda olmalı.
Prof. Dr. Mustafa KAYMAKÇI
USİAD Bildiren Dergisi 68. Sayında yayınlanan makale
Derginin 68. sayısını okumak için tıklayınız
www.usiad.org.tr